XƯNG HÔ CỦA RYO - AKIRA VÀ CÁCH NÓ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CỐT TRUYỆN

 

Người Nhật một khi thay đổi xưng hô, mối quan hệ giữa họ cũng sẽ có gì đó thay đổi.

Tiếc là ở bản dịch tiếng Anh và tiếng Việt của manga Devilman, giữa Ryo và Akira từ đầu đến cuối vẫn luôn là "I - you" hoặc "cậu - tớ". Mình may mắn được sở hữu bộ 5 cuốn manga Devilman bản in đầu tiên nên mới phát hiện ra được sự thay đổi trong xưng hô giữa hai nhân vật này, cũng như cách nó ảnh hưởng đến cốt truyện và phần nào nói lên tính cách của họ.

Bài viết này sẽ đối chiếu đại từ nhân xưng giữa Ryo và Akira ở cả hai phiên bản manga và anime Devilman: Crybaby nhé.

Trước tiên thì mình sẽ cung cấp một chút thông tin về những đại từ nhân xưng của người Nhật mà Ryo và Akira đã dùng.

- Đại từ nhân xưng ngôi thứ nhất:

+ Watashi (私/わたし): ngôi xưng cơ bản và lịch sự nhất, ai cũng có thể dùng.

+ Ore (俺/おれ): ngôi xưng suồng sã, thường chỉ dùng với người thân quen, nếu sử dụng lên người chưa từng gặp mặt sẽ rất thô lỗ, chủ yếu được dùng bởi nam giới.

+ Boku (僕/ぼく): ngôi xưng lịch sự, thường được dùng bởi nam giới.

- Đại từ nhân xưng ngôi thứ hai:

+ Omae (お前/おまえ): ngôi xưng suồng sã, có thể hiểu tương đương với nghĩa của từ "mày" trong tiếng Việt, thường chỉ nên dùng với bạn bè hoặc người thân thiết.

+ Kimi (君/きみ): ngôi xưng tương đối lịch sự, dùng cho người ở vị thế ngang hàng hoặc nhỏ hơn, bạn bè thân thiết có thể sử dụng cho nhau, đôi khi nam giới cũng dùng để xưng hô với người yêu, tùy ngữ cảnh thì "kimi" có thể trở nên trang trọng hơn hoặc xa cách hơn.

+ Kisama (きさま): ngôi xưng rất suồng sã, có thể hiểu tương đương với nghĩa của từ "ngươi" hoặc "mi" trong tiếng Việt.

∎ XƯNG HÔ GIỮA RYO VÀ AKIRA TRONG NGUYÊN TÁC MANGA DEVILMAN (1972)

- Trước khi trở thành Devilman, Akira xưng "ore" và gọi Ryo là "omae". 

Sau khi trở thành Devilman cũng như vậy.

- Akira gọi Ryo là "kimi" trong hai lần mâu thuẫn với nhau:

+ Lần một: Ở tập 4, trang 96. Khi Ryo nói rằng: "Con người không thể đánh bại ác quỷ", Akira đã vô cùng bất ngờ trước lời nói của Ryo.

+ Lần hai: Ở tập 5, trang 74. Ryo gọi Akira ra bãi đất hoang và tiết lộ mọi chuyện cho Akira. Từ đó Akira đoán ra được Ryo thật sự là ai.

- Ryo cũng xưng "ore" và gọi Akira là "omae".

Nhưng kể từ tập 3, Ryo bắt đầu gọi Akira là "kimi".

- Trước đó, Ryo cũng có dùng "kimi" với Akira một lần. Đó là ở trang 229 tập 2, sau trận chiến với Sirene, Ryo chỉ vào cơ thể kết hợp giữa Sirene và Kaim và nói: "Hãy đến và chiêm ngưỡng kẻ địch tuyệt vời của cậu!".

Nhưng sau đó Ryo quay trở lại dùng "omae".

Lí giải cho việc thay đổi này khá đơn giản, vì Ryo chỉ muốn câu nói của mình nghe trang trọng hơn thôi.

- Ở tập 5, trong cuộc đối thoại ở bãi đất hoang, Ryo gọi Akira là "kimi", rồi chuyển sang "omae", xong quay trở lại "kimi".

- Khi ở trong hình dáng Satan, Ryo xưng là "watashi". Mặc dù ở ô thoại đầu tiên, hắn xưng là "ore".

- Ở tập cuối, khi hai nhân vật nằm cạnh nhau, Ryo vẫn xưng "watashi" và gọi Akira là "kimi".

∎ XƯNG HÔ GIỮA RYO VÀ AKIRA TRONG BẢN CHUYỂN THỂ ANIME DEVILMAN: CRYBABY (2018)

- Lúc còn bé và trước khi trở thành Devilman, Akira xưng "boku" và gọi Ryo là "Ryo-chan" thay vì dùng đại từ nhân xưng ngôi thứ hai. Sau khi trở thành Devilman, Akira mới xưng "ore" và gọi Ryo là "omae".

- Ở những phút đầu tiên của tập 1, Satan xưng "watashi" và gọi Akira là "omae".

- Ryo xưng "ore" và gọi Akira là "omae" từ bé.

- Ở tập 5, khi nói chuyện với hai phóng viên, Ryo xưng "watashi".

- Bắt đầu từ tập 8, sau khi đã biết bản thân mình là Satan thì Ryo xưng "watashi".

- Cho đến tập cuối, khi hai nhân vật nằm cạnh nhau, Ryo lại chuyển sang xưng là "ore" dù đang ở dạng Satan, riêng việc gọi Akira là "omae" thì vẫn giữ nguyên như từ đầu phim đến giờ.

Như vậy, ta có thể thấy rằng, cách xưng hô giữa Ryo và Akira trong nguyên tác phức tạp hơn. Tại sao lại như vậy? Tại sao Ryo manga gọi Akira là "kimi" còn Ryo anime thì lại không?

∎ GIẢI THÍCH

• Đầu tiên, mình sẽ giải thích cuộc đối thoại giữa Ryo và Akira ở tập 5 trước nhé. Nhờ việc hai nhân vật này thay đổi xưng hô xoành xoạch mà cuộc nói chuyện giữa họ tăng thêm phần thú vị. Lí do mình chọn phân cảnh ấy làm ảnh minh họa cho bài viết này cũng là vì thế.

- Bối cảnh: Diễn ra ngay sau khi Ryo xuất hiện trên TV và cho toàn bộ thế giới biết về thân phận Devilman của Akira. Ryo đã dùng năng lực tâm linh để hẹn Akira gặp mặt ở một nơi vắng người. Từ đây, Ryo bắt đầu tiết lộ cho Akira tất cả mọi chuyện.

- Akira gọi Ryo là "kisama" vì đang vô cùng tức giận trước hành động Ryo vừa làm.

Nhưng rồi Akira vẫn gọi Ryo là "omae" như một người bạn và cho Ryo 1 cơ hội để giải thích.

- Về phía Ryo: Đầu tiên, Ryo dùng "kimi" khi ra lệnh cho Akira làm theo ý mình, nhằm thể hiện hắn "trên cơ" Akira.

Rồi, hắn dùng "omae". Câu này thể hiện sự khích bác.

Sau đấy thì quay lại dùng "kimi" khi nói về cách xã hội loài người nhìn nhận Akira và các Devilman.

- Cuối cùng, Ryo quay lưng bỏ đi, Akira nhận ra Ryo là Satan, trong khi Ryo không cần phải biến hình hay nói một lời về chân danh của hắn.

=> Ryo đã luôn xưng là "ore", việc đột ngột đổi sang "watashi" đã khiến Akira nhận ra đây không phải con người tên Ryo mà mình biết. Tương tự vậy, trong lần cãi nhau ở tập 3, do Ryo nói ra những lời không thể ngờ tới nên Akira cũng dùng "kimi" vì cảm thấy Ryo trở nên quá xa lạ. Tuy nhiên, "kimi" trong lời nói của Ryo thì lại khác.

Có thể nói, mới đầu Ryo dùng "kimi" là để thể hiện hắn trên cơ Akira, muốn Akira phải làm theo lời hắn. Và sau đó, khi nói về bản chất của Akira thì nhằm khẳng định hắn quen thuộc và biết rất rõ về Akira. Ryo cũng gọi những Devilman khác là "kimitachi", ngầm nói rằng bọn họ ở một vị thế thấp hơn hắn.

Tiếp đến Ryo dùng "watashi", ngầm hé lộ chân danh của hắn. Rồi Ryo quay lưng bỏ đi ngay đúng lúc mặt trời vừa lên, và Akira nghĩ thầm "Satan...". Chắc các bạn cũng biết rồi, Satan vốn không phải tên khai sinh của Quỷ Vương, cái tên mà hắn được ban tặng bởi Chúa Trời là Lucifer, mang nghĩa "ngôi sao sáng nhất dưới ánh bình minh" (có thể đọc thêm thông tin về cái tên Lucifer trong mục đáng chú ý của page).

Mỗi lần Ryo và Akira thay đổi xưng hô là mỗi lần họ thay đổi suy nghĩ, cảm xúc về đối phương. Chính vì Akira rất hiểu Ryo, nên chỉ cần Ryo thay đổi đại từ nhân xưng ngôi thứ nhất, cùng với những điều hắn nói ra, thế là Ryo bị Akira đoán ra thân thế thực sự ngay. (Sau đó Akira cũng đã hỏi lại một người đồng đội Devilman của mình cho chắc). Thêm cả hình ảnh mặt trời mọc mang một ẩn ý ăn khớp với cái tên Lucifer nữa, vì đây là truyện tranh mà.

Thật sự rất ấn tượng với cách tác giả xây dựng nên cuộc hội thoại đầy thú vị này. Tuy nhiên, trên anime, Ryo chủ động biến hình thành Satan, xưng hô giữa họ vẫn giữ nguyên, Ryo dùng "watashi" ngay từ tập 8.

• Ryo manga gọi Akira là "kimi" còn Ryo anime thì không, lí do cũng đơn giản thôi.

"Tình yêu không tồn tại. Không có thứ gì như tình yêu cả." Đó là những lời mà Ryo anime đã nói.

Ryo manga biết mình yêu. Ryo anime không biết.

Trong "Gekiman! Devilman no Shou" chap 45, tác giả Nagai Go đã kể rằng ông nảy ra ý tưởng cho Ryo trở thành Satan khi đang vẽ tập 4. Có lẽ tác giả để Ryo dùng "kimi" từ tập 3 chỉ nhằm mục đích thể hiện Ryo xem Akira là bạn rất thân. Nhưng bản chuyển thể anime lại không để cho Ryo gọi Akira là "kimi" một lần nào. Khác biệt lớn nhất của nhân vật Asuka Ryo giữa hai phiên bản manga và anime cũng chính là sự nhận thức về tình yêu. Nên mình nghĩ, đây là chủ đích của Devilman: Crybaby.

Cảm thấy thật tội nghiệp cho Ryo anime. Ngay cả ở những phút đầu tiên ở tập 1, trong chất giọng lưỡng tính của Satan chua chát hồi tưởng quá khứ, "Còn cậu là đứa trẻ khóc nhè / Omae wa nakimushi de", hắn vẫn gọi Akira là "omae".

Nhưng có một chỗ thay đổi xưng hô mà mình thấy khá hay ở phiên bản anime. Khi mà Satan và Akira nằm cạnh nhau, Satan liên tục nói về những kỉ niệm giữa cả hai, ở đây hắn xưng "ore" thay vì "watashi".

"Tớ đã chính mắt thấy rồi / Ore wa kono me de mite kitan da"

"Lúc đó tớ đã không hiểu cậu nói gì cả / Ano toki ore wa omae ga nani o itteru no ka wakaranakatta yo"

"Akira, tại sao chỉ để mỗi mình tớ nói thế? / Akira, ore bakkari shabera seru na?"

Trong manga, Ryo khi ở dạng Satan luôn dùng "watashi" (bởi vì "ore" chủ yếu được dùng bởi nam giới, "watashi" thì cả nam lẫn nữ đều dùng, và Satan có hai giới tính). Phải chăng anime làm vậy nhằm muốn thể hiện rằng tại khoảnh khắc cuối cùng đó, khi hắn ta ở cạnh Akira, Satan đã quay trở về làm Ryo, quay trở về làm "con người"?

Nói một cách dễ hiểu thì, khi ở dạng người hắn xưng "ore", khi ở dạng quỷ hắn xưng "watashi", nhưng khi ở cùng Akira, dù đang dạng quỷ mà hắn lại xưng "ore", chứng tỏ bên trong hắn đã có gì đó thay đổi. Cùng nhìn sang Akira xem, Akira sau khi hợp thể với quỷ đã chuyển từ "boku" sang "ore" đấy thôi, vì tính cách của Akira cũng phần nào thay đổi mà.

Kết lại: Xưng hô đổi, mối quan hệ và nhân vật cũng theo đó mà thay. Manga lấy sự thay đổi trong đại từ nhân xưng ngôi thứ hai để khắc họa sự thay đổi trong mối quan hệ giữa Ryo và Akira. Anime dùng sự thay đổi trong đại từ nhân xưng ngôi thứ nhất của Ryo với mục đích thể hiện sự thay đổi bên trong hắn.

Một số thông tin thêm:

- Manga tập 5, khi xuất hiện trên TV, Ryo dùng "anata" cho ngôi thứ hai. Đây là ngôi xưng lịch sự dùng với những người xa lạ.

- Shin Devilman chap 5 trang 154, khi từ chối một cô gái, Ryo xưng là "boku". Khi nói rằng "Tớ không hứng thú với con gái cho lắm" với Akira ở trang 155, Ryo cũng xưng "boku".

- Trong Devilman Lady tập 8 chap 2, Akira khi mới xuất hiện đã xưng "watashi". Ở chương kết, khi hội ngộ với Ryo, Akira vẫn giữ nguyên xưng hô là "ore" và "omae" như trước đây. Nhưng ở ô thoại cuối cùng, Akira đã gọi Satan là "kimi".

- Kaim gọi Sirene là "kimi".

- Anime: Satan gọi Psycho Jenny là "kimi" (tập 10). Ryo xưng là "watashi" khi nói chuyện với hai đối tác trong công việc (tập 5).